Ε Υ Ρ Ε Τ Η Ρ Ι Ο (κατά ημερομηνία)

(πατήστε ΚΛΙΚ πάνω στην ημερομηνία
και αμέσως απο κάτω εμφανίζεται η επιλογή σας)

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ (Ελ.Πορτάλιου-Μαρ.Ευαγγελίδου}

ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑ, ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΕΕ, 5/12/2009



ΕΙΣΗΓΗΣΗ :ΕΛΕΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ, καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ

                        ΜΑΡΩ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ, πολεοδόμος χωροτάκτης

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑΣ

Α. ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΥΨΩΝ
Παρακολουθώντας το χρονικό της παρά φύσιν καθ’ ύψος ανάπτυξης της Φιλιππιάδας
 , μέσα από ένα πλήρη φάκελο στοιχείων που συγκέντρωσε η Επιτροπή Πολιτών Φιλιππιάδας, αναρωτηθήκαμε κι εμείς, όπως ο φιλόλογος κ. Καρατζένης στη «Φωνή του Αγρότου» (19/6/ 2009), αν βρισκόμαστε ήδη μπροστά στο τέλος της μικρής μας πόλης. Η εικόνα των επταώροφων πολυκατοικιών, που υψώνονται μέσα από κεραμοσκεπή μονώροφα και διώροφα κτίσματα, εκφράζει ανάγλυφα την ευκολία και την ταχύτητα με τις οποίες μπορεί να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία μιας πόλης, όταν η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της γίνονται συνώνυμα της καταστροφής των φυσικών και πολιτιστικών της στοιχείων. Ακριβώς τέτοια στοιχεία, τα οποία η Φιλιππιάδα διαθέτει σε αφθονία, θα μπορούσαν να πρωταγωνιστήσουν στη δημιουργία της νέας σύγχρονης ταυτότητάς της και ν’ αποτελέσουν κατευθυντήριες σταθερές της μετάβασης από τη μεταπολεμική πόλη σ’ αυτήν του 21ου αιώνα.


Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η κακοποίηση του αστικού τοπίου προκύπτει από μια παράνομη και καταχρηστική ερμηνεία της πολεοδομικής νομοθεσίας, που οδηγεί στη δυνατότητα ύψους κτιρίων 21μ. στον τομέα Β και 24 μ. στον τομέα Α της πόλης. Γύρω από το θέμα έχουν λεχθεί τα πάντα, τόσο από πλευράς νομιμότητας όσο και από πλευράς ουσίας. Ας τα επαναλάβουμε συνοπτικά.

Ο συντελεστής δόμησης σύμφωνα με τους όρους δόμησης που σταδιακά μεταβάλλονται από το 1923, οπότε και δημιουργείται το σχέδιο πόλης, προκύπτει έμμεσα από τον αριθμό των ορόφων.

Το 1953 ορίζονται διώροφα κτίρια μεγίστου ύψους 8,50 μ., κάλυψη 80% (τομέας Α) και 50% (τομέας Β) και συνεχές σύστημα. Ο μέγιστος Σ.Δ. προκύπτει έμμεσα στον τομέα Α 0,80Χ2=1,60 και στον τομέα Β 0,50Χ2=1,00.

Το 1973 προστίθεται 3ος όροφος, το μέγιστο ύψος αυξάνεται σε 11,50 μ., η κάλυψη στον τομέα Β αυξάνεται στο 60% και το σύστημα παραμένει συνεχές. Ο μέγιστος Σ.Δ. προκύπτει έμμεσα στον τομέα Α 0,80Χ3=2,40 και στον τομέα Β 0,60Χ3=1,80.

Ο ΓΟΚ του 1985 λειτούργησε ισοπεδωτικά, προτάσσοντας τους ενιαίους όρους δόμησης για όλες της περιοχές της χώρας έναντι των ειδικών όρων, που θα πρέπει να ισχύουν ανάλογα με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία κάθε περιοχής. Θα έπρεπε να υπάρχουν, πρωτίστως, ειδικοί κανονισμοί και όπου αυτοί δεν είναι αναγκαίοι να εφαρμόζονται γενικές διατάξεις. Παρ’ όλ’ αυτά, το πνεύμα του ΓΟΚ του 1985, όπως εκφράστηκε από τον εισηγητή της πλειοψηφίας στη Βουλή κατά την ψήφιση του ν/σχεδίου, ήταν η κατίσχυση των Π.Δ., που ορίζουν αριθμητικά ανώτατο αριθμό ορόφων, μέγιστη κάλυψη και μέγιστο ύψος, έναντι των γενικών διατάξεων του ΓΟΚ. Το 1986, όμως, διαγράφτηκε η λέξη αριθμητικά από την παρ. 9 του άρθρου 9 του ΓΟΚ και προέκυψαν μείζονα προβλήματα εκεί όπου με προηγούμενα Π.Δ. οι όροι δόμησης ορίζονταν αριθμητικά. Ύστερα και από σχετική νομολογία του ΣτΕ, ο όρος επανήλθε το 2000, επιβεβαιώνοντας, μεταξύ άλλων και την ισχύ του Π.Δ. 1973 για την περίπτωση της Φιλιππιάδας.

Με την τροποποίηση, λοιπόν, του ΓΟΚ το 1986 αρχίζει να εφαρμόζεται το εξής παράδοξο και απολύτως αντιφατικό. Εκλαμβάνεται ως κάλυψη το 70% του νέου ΓΟΚ και για τους δύο τομείς ενώ διατηρούνται οι προϋπάρχοντες Σ.Δ. του 1973, δηλαδή 2,1 για τον τομέα Α και 1,8 για τον τομέα Β, που είχαν προκύψει, όμως, αριθμητικά στη βάση του προηγούμενου καθεστώτος των τριώροφων. Παρά το ότι τα 11.5 μ. χρησιμοποιούνται για τον ορισμό του Σ.Δ. εφαρμόζονται ύψη 24μ. για τον τομέα Α και 21 μ. για τον τομέα Β.

Η μη νομιμότητα αυτής της παραδοχής αποτυπώνεται στην άποψη της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Γενικής Δ/νσης Πολεοδομίας του ΥΠΕΧΩΔΕ στην οποία υποβλήθηκε σχετική μελέτη του Δήμου Φιλιππιάδας και η οποία αναφέρει τα παρακάτω:

Όσον αφορά στα επιτρεπόμενα μέγιστα ύφη επισημαίνεται ωστόσο ότι όπως διευκρινίστηκε για την περίπτωση άλλου εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου στην περιοχή του Δήμου Μαραθώνα με το υπ. αρ. πρωτ. 7041/ 5-3-2004 -έγγραφο της Δ.Ν,Ε. «Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 7 του Ν, 2831/2000 (ΓΟΚ 2000) με το οποίο τροποποιήθηκε ΤΟ άρθρο 9 παρ. 9 του Ν. 1577/1985 «ειδικές διατάξεις... που καθορίζουν ύφος κτηρίων με απόλυτο υψόμετρο ή αριθμητικά κατισχύουν των διατάξεων της παρ. 7 του παρόντος νόμου». Επομένως και εφόσον παραμένει το ίδιο πολεοδομικό καθεστώς κατισχύει κατά την άποψη μας η εν λόγω απόφαση Νομάρχη που ορίζει στο άρθρο 6 αυτής αριθμητικό ύφος 8,5 μέτρα, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η εν λόγω απόφαση δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί.»
Βάσει των παραπάνω θεωρούμε ότι :

α) αντίστοιχα στην υπό εξέταση περίπτωση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου πόλης Φιλιππιάδας η με αρ. πρωτ. Τ.Υ. 3506/19-5-1973 Απόφαση Νομάρχη (ΦΕΚ 170 Δ΄/1973) κατισχύει των διατάξεων του ΓΟΚ 2000 που συσχετίζουν το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτηρίου με το συντελεστή δόμησης. Κατά συνέπεια το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτηρίων που καθορίστηκε με την παραπάνω Απόφαση Νομάρχη και στους δύο τομείς (Α & Β) ίσο με 11,50 μέτρα είναι το ισχύον και σήμερα και όχι αυτό που εφαρμόζεται δηλαδή τα 24,00 μέτρα στον τομέα Α και τα 21,00 μέτρα στον τομέα Β. Βάσει του σκεπτικού αυτού είναι άνευ αντικειμένου η Απόφαση για την αναστολή οικοδομικών αδειών για οικοδομικές άδειες κτηρίων με όψη μεγαλύτερα των 15,80 μέτρων.

β) Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κατά την άποψη της Δ/νσής μας θα πρέπει να καθοριστεί στα 11,50 μέτρα αντί των προτεινόμενων 12,80 μέτρων. Η πρόταση του Δήμου για προσαύξηση του ύψους για την κατασκευή PΙLOTIS δεν είναι πολεοδομικά αποδεκτή. Πέραν του μέγιστου ύψους επιτρέπεται η κατασκευή στέγης μέγιστου ύψους 1,50 μέτρου και μέγιστης κλίσης 30%.

Εισηγείται δε η Δ/νση Πολεοδομικού Σχεδιασμού προς το ΚΣΧΟΠ (συνεδρία 12/12/2008 πρακ. 228) τους εξής όρους δόμησης :
Τομέας Α

• Σ. Δ. 2.10 (ως ισχύει)

• Μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης 70% (ως ισχύει κατά Γ.Ο.Κ. 85 & 2000)

• Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 11,50 μέτρα
Τομέας Β

• Σ. Δ. 1,80 (ως ισχύει)

• Μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης 60% (ως ισχύει κατά Γ.Ο.Κ. 2000)

• Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 11,50 μέτρα

Πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος και μέσα στο ιδεατό στερεό επιτρέπονται κεραμοσκεπείς στέγες μέγιστου ύψους 1,50μ. και μέγιστης κλίσης 30%.

Από 11 Ιουλίου 2008 και για 1 έτος ισχύει η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών για κτίρια ύψους μεγαλύτερου των 15,80 μ. Το ύψος αυτό προκύπτει πάλι αυθαίρετα, σύμφωνα με απόφαση του Δήμου Φιλιππιάδας και η αυθαιρεσία αυτή αναγνωρίζεται στην απόφαση της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Γενικής Δ/νσης Πολεοδομίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, στο έγγραφό της από 12/2/2009 με θέμα «Τροποποίηση Πολεοδομικού Κανονισμού του Δήμου Φιλιππιάδας Νομού Πρεβέζης και επιβολή υποχρεωτικών θέσεων στάθμευσης». Αναφέρεται ότι :

Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτηρίων είναι αυτό που καθορίζεται με τη με αρ. πρωτ. T.Υ. 3506/19-5-1973 Απόφαση Νομάρχη Πρέβεζας (ΦΕΚ 170 Δ΄/ 1973) και συγκεκριμένα τα έντεκα και μισό (11,50) μέτρα και δεν είναι τα προβλεπόμενα κατά το άρθρο 9 παρ. 7 του Ν. 1577/1985, όπως ισχύει (ΓΟΚ) μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη. Αυτό άλλωστε έχει διευκρινιστεί και με το (α) σχετικό έγγραφο της Δ.Ν.Ε. του ΥΠΕΧΩΔΕ σε άλλη ανάλογη περίπτωση αντίγραφο του οποίου σας διαβιβάζουμε για ενημέρωση σας. Επιπλέον σας ενημερώναμε ότι η (β) σχετική Απόφαση Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. «Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών εντός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Φιλιππιάδας» για κτήρια το ύψος των οποίων ξεπερνά τα 15,80 μέτρα πρόκειται άμεσα να ανακληθεί, καθώς βάσει των παραπάνω είναι άνευ αντικειμένου.

Μετά τα παραπάνω παρακαλούμε την αρμόδια για την έκδοση, οικοδομικών αδειών Υπηρεσία του Δήμου Φιλιππιάδας καθώς και τη Δ/νση Πολεοδομίας της Ν.Α. Πρέβεζας, στην οποία κοινοποιείται το παρόν, για τις δικές τους ενέργειες σύμφωνα με τα παραπάνω αναφερόμενα.

Εν τω μεταξύ, η οικοδόμηση κτιρίων ύψους μέχρι 15,80 μ. συνεχίζεται. Φαίνεται ότι το νούμερο αυτό προκύπτει από σχετική μελέτη του Δήμου ( 12,80μ. μέγιστο ύψος + 3μ. pilotis). Η λογική της πρότασης φαίνεται ακατανόητη, σε κάθε περίπτωση, όμως, πρόκειται για πενταώροφα κτίρια.

Πέραν τούτων ανακύπτει ένα ερώτημα, το οποίο δεν έχει, απ’ όσο γνωρίζουμε, μέχρι σήμερα τεθεί : γιατί χρειάζεται το ύψος των 21 ή 24 μ. και γιατί έχουν οικοδομηθεί επταώροφα κτίρια όταν ο Σ.Δ. 2,1 μπορεί, με κάλυψη 52,50% να εξαντληθεί σε 4 ορόφους και με 70% σε 3, ενώ ο Σ.Δ. 1,8 μπορεί με κάλυψη 45% να εξαντληθεί σε 4 ορόφους και με 60% σε 3; Το πιθανότερο είναι ότι τα επταώροφα ή οκταώροφα επιλέγονται για να δοθεί η δυνατότητα, μέσω των ημιυπαιθρίων ή/και άλλων αυθαιρεσιών, να οικοδομηθεί πολύ μεγαλύτερο εμβαδόν από αυτό που προκύπτει από τους ισχύοντες συντελεστές.

Πέραν της νομιμότητας, στην οποία αναφερθήκαμε, υπάρχει το μείζον θέμα ουσίας και αυτό αφορά στο σχεδιασμό μιας πόλης του μεγέθους και της ιστορικής φυσιογνωμίας της Φιλιππιάδας, η οποία επικοινωνεί με την παραγωγική ύπαιθρο και διαθέτει πλούσια φυσικά και πολιτιστικά στοιχεία.

Β. ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Θα αναφερθούμε, λοιπόν, σε βασικές αρχές σχεδιασμού, σε μια φιλοσοφία σχεδιασμού, η οποία πρέπει να αποτυπώνεται θεσμικά στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, την Πολεοδομική Μελέτη Επέκτασης Αναθεώρησης και τις Πράξεις Εφαρμογής και να υποστηρίζεται από περισσότερο συγκεκριμένες μελέτες αναπλάσεων, από την εκπόνηση ειδικών μελετών και τη θέσπιση ειδικών πολεοδομικών κανονισμών.
1. Η εντός σχεδίου περιοχή της Φιλιππιάδας παραμένει στα 400 στρεμ. από την εποχή του πρώτου διατάγματος του 1953. Είναι φανερό ότι το σχέδιο πόλεως χρειάζεται επέκταση για να καλυφθούν οι σημερινές οικιστικές ανάγκες. Ταυτόχρονα, όμως, η επέκταση αυτή, στην οποία ο μέγιστος επιτρεπόμενος Σ.Δ. είναι 0,8, δίνει τη δυνατότητα να διασφαλιστούν κοινόχρηστοι χώροι που λείπουν από το σημερινό σχέδιο, το οποίο δημιουργήθηκε για μικρότερο πληθυσμό και για περιορισμένες απαιτήσεις δημόσιων χώρων συλλογικών εξυπηρετήσεων.

Δίνεται, επίσης, η δυνατότητα να εκφραστεί στις επεκτάσεις ένα πρότυπο οικιστικό υπόδειγμα, με ειδικούς όρους δόμησης που θα αντλούν από την ιστορικότητα της παραδοσιακής πόλης, η οποία σήμερα τείνει να εκλείψει.

Όσον αφορά τον κατασκευαστικό τομέα, αυτός μπορεί να επενδύσει σε τμήματα των νέων επεκτάσεων, στις οποίες θα οριστεί μεγαλύτερη αρτιότητα οικοπέδων, κτίζοντας χαμηλού ύψους μικρά συγκροτήματα κατοικιών και όχι επταώροφες πολυκατοικίες.



2. Η εντός σχεδίου σημερινή πόλη πρέπει να επανασχεδιαστεί με ριζικές επεμβάσεις. Το κριτήριο του σχεδιασμού δεν μπορεί να είναι η μέγιστη ιδιωτική εκμετάλλευση των οικοπέδων αλλά ο έλεγχος των κερδοσκοπικών πιέσεων σύμφωνα με το δημόσιο συμφέρον. Πρώτιστη ανάγκη μιας πόλης που αναπτύσσεται πληθυσμιακά είναι η διασφάλιση του δημόσιου χώρου με τη μορφή των δρόμων, των πλατειών, των νησίδων, των αλσυλλίων καθώς και των κοινόχρηστων κτιρίων (σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, κ.λπ.).

Το επόμενο συναφές θέμα αφορά στο δομούμενο όγκο που μπορεί να χωρέσει το υπάρχον σχέδιο και στον επανακαθορισμό των όρων δόμησης. Με δεδομένο ότι η αρτιότητα των οικοπέδων μειώνεται σταδιακά από το 1953, υπάρχει η δυνατότητα διατήρησης μιας κλίμακας του αστικού ιστού που δεν θα διαταράσσει τα μεγέθη της παραδοσιακής πόλης. Αρκεί, βέβαια, να ελεγχθούν τα ύψη και ο συντελεστής δόμησης.

Η εφαρμογή του ισχύοντος, αν και παραβιασθέντος, πλαισίου δόμησης, που επιτρέπει μέγιστο ύψος τα 11,50 μ., πρέπει να ισχύσει αμέσως. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο Σ.Δ. 1,8 μπορεί να εξαντληθεί με 60% κάλυψη, ενώ ο Σ.Δ. 2,1 μπορεί να εξαντληθεί μόνο με 70% κάλυψη. Προκύπτει, λοιπόν, η ανάγκη μικρής μείωσης του Σ.Δ., - δεν μπορεί να υπερβαίνει, σε κάθε περίπτωση, το 1,8 - ώστε να διασφαλίζονται σχετικά ικανοποιητικοί ελεύθεροι χώροι σε κάθε κτίριο.



3. Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου της πόλης, που μπορεί να νοηματοδοτήσει και να υπερκεράσει ποσοτικά και ποιοτικά τις ιδιωτικές περιοχές της, είναι πολύ σημαντικός. Δεν πρέπει να προκύπτει ως απλή υλοποίηση του ισχύοντος ρυμοτομικού σχεδίου με μικροτροποποιήσεις. Αντίθετα, θα πρέπει να επανασχεδιαστεί στη λογική των πράσινων δικτύων, ενεργοποιώντας όλες τις εφεδρείες αδόμητων χώρων, δημόσιων και παραδοσιακών κτιρίων – όπως τα πέτρινα – καθώς και φυσικών στοιχείων. Τι είναι τα πράσινα δίκτυα ; Είναι μια πολιτική που πριμοδοτείται και από την Ε.Ε. και αποσκοπεί στην αναδόμηση των πόλεων με οικολογικά κριτήρια.

Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και της οικολογικής κρίσης, αποδεικνύεται ότι το πρότυπο πόλης που κυριάρχησε στον ελληνικό χώρο - από τις γειτονιές της Αθήνας μέχρι τις μικρού μεγέθους πόλεις όλης της Ελλάδας – είναι καταστροφικό και αβίωτο. Η ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται πλέον συνώνυμη των κυβικών μέτρων μπετόν και της αναρχίας των ιδιωτικών κατασκευών που πολλαπλασιάζονται με δραματική απουσία δημόσιων και κοινωφελών υποδομών. Αντίθετα, σήμερα, η ανάπτυξη πρέπει να ελέγχεται, πρωτίστως, με τα κριτήρια της βιωσιμότητας και της αειφορίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα πράσινα δίκτυα έρχονται να ενισχύσουν τον δημόσιο χώρο και να πριμοδοτήσουν τη σχεδιαστική του έκφραση ως ελεύθερου χώρου ροής πεζών, ως χώρου απαλλαγμένου από το ΙΧ αυτοκίνητο αλλά ανοιχτού στα ποδήλατα, που συγκεντρώνει γύρω του, σαν μια ραχοκοκκαλιά, κοινόχρηστες λειτουργίες και αστικούς συντελεστές – δηλαδή κτίρια σημαντικά λόγω μορφής, ιστορίας και λειτουργίας.

Ειδικότερα σε σχέση με το ΙΧ αυτοκίνητο, η χρήση του πρέπει να περιοριστεί στο ελάχιστο δυνατόν, λόγω της μεγάλης συμβολής του στην παραγωγή CO2, που είναι ο βασικό αέριος ρύπος των αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία ενοχοποιούνται για την κλιματική αλλαγή. Η λύση βρίσκεται στη δημοτική συγκοινωνία που εξυπηρετεί τους κατοίκους στις καθημερινές μετακινήσεις τους, στα ποδήλατα και την πεζή μετακίνηση.

Όσον αφορά τους χώρους στάθμευσης, είναι αδιανόητο να μην ισχύει ο ν. 960/79 και να ανεγείρονται κτίρια χωρίς πρόβλεψη τέτοιων χώρων. Η έλλειψη, που έχει προκύψει σε όσο διάστημα δεν είχαν θεσμοθετηθεί υποχρεωτικά θέσεις στάθμευσης στις οικοδομές, μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί με τη δημιουργία χώρων για τα αυτοκίνητα μεταξύ του σημερινού σχεδίου και των νέων επεκτάσεων.



4. Το χώμα και η βλάστηση στην πόλη, γύρω και πάνω στα κτίρια, είναι τα φυσικά στοιχεία του βιοκλιματικού σχεδιασμού δημόσιων και ιδιωτικών χώρων. Οι μικροί παραγωγικοί κήποι, που πολλαπλασιάζονται σήμερα στο Παρίσι και υπάρχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, θα μπορούσε ν’ αποτελούν ένα απλό συμπλήρωμα της αυλής ή του ακαλύπτου κάθε διπλοκατοικίας/ τριπλοκατοικίας.

Η επέκταση του σχεδίου πόλεως θα πρέπει να γίνει με σεβασμό στην αγροτική γη και τις πράσινες και δασικές περιοχές, που πρέπει να προστατευτούν. Η πόλη μπορεί να διεισδύσει υπό αυστηρές προϋποθέσεις στη φύση, αντίθετα η φύση πρέπει να διεισδύσει όσο γίνεται περισσότερο στις πόλεις. Η χλωρίδα της περιβάλλουσας φύσης μπορεί να εισαχθεί στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, της Φιλιππιάδας.

Η Φιλιππιάδα διαθέτει σημαντικά φυσικά στοιχεία. Η γειτνίασή της σημερινής πόλης με τον ποταμό Λούρο της προσφέρει μια πολύτιμη οικολογική εφεδρεία και μπορεί να χαρακτηρίσει την προσδοκώμενη επέκταση της πόλης.

Άλλα στοιχεία, υψηλού φυσικού κάλλους και οικολογικής αξίας, είναι το οικοσύστημα του Ζηρού με το μοναδικό πεδινό δρυοδάσος της Ηπείρου και το πλατανόδασος της Κλεισούρας. Η ταυτότητα, όμως, της Φιλιππιάδας έχει ιστορικά χαρακτηριστεί από τους πελαργούς. Αποδημώντας νότια, σταματούν στην πόλη και γεννούν τα μικρά τους σε φωλιές που στήνουν. Η καθ’ ύψος ανάπτυξη, με τις πολυώορφες οικοδομές, έχει στερήσει σήμερα αυτή τη δυνατότητα στα πανέμορφα πουλιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν, από 50 φωλιές, στις αρχές του 2000, έμειναν 8 το 2009 και οι 5 σε περιοχές με χαμηλά κτίρια.



5. Η Φιλιππιάδα διαθέτει αρκετές κτιριακές εφεδρείες όπως τα πέτρινα σπίτια και οι 5 ιστορικές εκκλησίες της, μπορούν να συμμετάσχουν στην ανάπλαση της υπάρχουσας πόλης. Πολύ κοντά της βρίσκονται, επίσης, σημαντικά μνημεία. Όπως γράφει ο κ. Καρατζένης στη «Φωνή του Αγρότου» (19 Ιουνίου 2009)



« Στη Φιλιππιάδα συναντώνται οι δρόμοι των βουνών, της θάλασσας και των ποταμών διότι αυτή μικρόν μεν απέχει από τον ορεινό όγκο της Πίνδου, των Τζουμέρκων και από τη χαράδρα του Άραχθου, ελάχιστα δε από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους και του Αμβρακικού Κόλπου…

… Η Φιλιππιάδα ευρίσκεται κυριολεκτικά στο σταυροδρόμι των προϊστορικών, ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων και μνημείων : Ασπροχάλικου, Δωδώνης, Νεκρομαντείου του Αχέροντα, Σουλίου, Ζαλόγγου, αρχαίας Νικόπολης, Κάστρου Ρωγών, Άρτας με της αρχαίας Αμβρακίας τα ευρήματα και τους βυζαντινούς ναούς, Μολοσσικού οικισμού «Όρραον»



Οι εγγύς αυτοί τόποι, πλην του ότι πλουτίζουν τη ζωή των κατοίκων της Φιλιππιάδας, καθιστούν την πόλη κέντρο διερχόμενου φυσιολατρικού και πολιτιστικού τουρισμού, που μαζί με τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή της περιβάλλουσας υπαίθρου, μπορεί να συμβάλλει σε μια οικολογικού τύπου ανάπτυξη.

Γ. Η ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

Η πόλη δεν είναι ένας άγραφος χάρτης, που μπορεί να αναπτύσσεται χωρίς ιστορική συνέχεια και με ισοπέδωση της συλλογικής μνήμης. Η πόλις, με την αρχαιοελληνική της έννοια, συγκροτείται ως ένα σύνολο θεσμών μέσα από τους οποίους προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά του δημόσιου βίου και η φυσιογνωμία της.

Η πόλη είναι, επίσης, ένα συγκρουσιακό πεδίο, στο οποίο αποτυπώνονται τα κοινά ή διαφορετικά περιεχόμενα της κοινωνίας – πόλης. Οι αποφάσεις για την πόλη είναι, σε τελευταία ανάλυση, πολιτικές. Για την πολιτική αυτή έχουν λόγο όχι μόνο οι αιρετοί εκπρόσωποι και οι διοικητικές αρχές αλλά και οι κοινωνικοί, επιστημονικοί και άλλοι φορείς και οι πολίτες.

Η δική μας συμβολή, ως μια επιστημονική γνώμη με πολιτικό υπόβαθρο, θα ήταν αδύνατη αν δεν είχε προηγηθεί το τεράστιο έργο της Επιτροπής Πολιτών Φιλιππιάδας και, βεβαίως, η κινητοποίηση του ΤΕΕ που οργανώνει τη σημερινή ημερίδα.

Διαθέτουμε μακριά και πανελλαδική εμπειρία των κοινωνικών κινημάτων για την πόλη και το περιβάλλον, που αναπτύσσονται σήμερα σε όλη την Ελλάδα με στόχο να επηρεάσουν τις αποφάσεις. Οι πολίτες της Φιλιππιάδας, οι οποίοι υπερασπίζονται την πόλη τους ως κοινό τόπο που μορφοποιείται σε ανάλογους θεσμούς και χώρους, έχουν όραμα για τη Φιλιππιάδα. Το όραμα αυτό συναντά τη δική μας προσέγγιση. Απ’ αυτή την άποψη θα ήθελα να τονίσω την αξία του άρθρου με τίτλο «2020… Φιλιππιάδα ταξιδιωτικός οδηγός», του τοπογράφου μηχανικού κ. Βησσαρίωνα Γιωρσπύρου, στη «Φωνή του Αγρότου» (19/6/2009), που περιγράφει αναλυτικά ένα, εναλλακτικό στη σημερινή κερδοσκοπική αυθαιρεσία, σχέδιο για την ανάπτυξη της πόλης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: